Linux als troubleshooter

De laatste weken heb ik al twee keer ervaren dat Linux een aantal problemen met Windows kan oplossen.
In het eerste geval ging het om een Windows XP, waarbij de gebruiker er niet meer in slaagde overtollige software te deïnstalleren via het configuratiescherm.Software verwijderen werkte niet meer. Met de Live CD van Ubuntu 10.04, kon ik de overbodige software zover verwijderen dat Windows XP weer gewoon reageerde.
In het tweede geval bleek het niet mogelijk Windows XP te verwijderen en opnieuw te installeren, de computer reageerde niet op het toetsenbord. Met de live CD met Knoppix (en gparted) kon de harde schijf schoongemaakt worden opnieuw gepartitioneerd en geformateerd worden. Daarna ging de nieuwe installatie van Windows XP vanzelf. De gebruiker is og niet uit zichzelf overgestapt op Linux! Hij blijft MSWindows trouw.  

De Ubuntu desktop

Ubuntu 10.04 draait nu vier maanden op deze computer. Wie zei dat Linux nog niet klaar was voor de desktop? Inmiddels zijn er geen programma's  waarvoor ik noodzakelijk naar MS W7 zou moeten. Mijn standaardprogramma's zijn:
OpenOffice 3.2, Firefox, Evolution (email), Amarok(muziek), Digikam(fotobeheer), Gimp (foto bewerking), Gramps (genealogie).
Vanuit OpenOffice kan ik rechtstreeks de adressen uit Evolution gebruiken. Alles draait als een zonnetje en zonder dat ik voortdurend wordt gestoord omdat een of ander programma moet worden geupdate.

Verander bereidheid

Er was een ongezochte gelegenheid bij de fractie van D66 om de open source mogelijkheden aan de orde te stellen. De SP had het voorstel ingediend om een digitaal panel op te zetten. Ergens in de tekst werd de opmerking gemaakt dat voor die toepassing verschillende open software programma's beschikbaar waren. Ik maakte de opmerking dat ik hoopte dat de SP nu niet ging lopen met het D66 initiatief voor open software. Daarop kreeg ik het voorstel van de SP om er mijn licht over te laten schijnen. Bij nadere beschouwing ging dat niet verder dan de hiervoor al aangehaalde opmerking.
Tijdens de fractie verwees ik nogmaals naar het initiatief van Rogier van Boxtel uit 2001 om voor de overheid op open standaards over te gaan en constateerde dat het naar mijn gevoel maar stil geworden was op dat front. Hoe dachten de partijgenoten van Rogier er nu over. De discussie leidde tot een opmerking die me achteraf terug deed denken aan de Wageningse Gemeentedagen van september 1973(!). Tijdens die bijeenkomst werd door één van de sprekers een opmerking gemaakt die het verschil moest duidelijk maken tussen de gemeente en de private organisatie: bij de private organisatie leidt de mogelijkheid tot vernieuwing tot de vraag kunnen we hier een concurrentievoordeel uithalen. Bij de gemeente zou een dergelijke mogelijkheid leiden tot de vraag, wat zijn de ervaringen in andere gemeenten. Het was precies deze vraag die me gesteld werd: hoe zijn de ervaringen in andere gemeenten?
Daar zat ik dan. Hoe ging het eigenlijk met die gemeenten? Ik herinnerde me vagelijk dat Munchen zou zijn over gegaan op Linux en Open software. Hoe was eigenlijk het resultaat nu?
De persberichten zijn nogal tegenstrijdig. Aanvankelijk (2003) was de stemming zeer optimistisch. Later waren er berichten dat Munchen was gestopt met de overgang. In de recente berichtgeving echter wordt gezegd dat Munchen fase gewijs bezig is. Eerst de kantoorsoftware van Microsoft vervangen door OpenOffice. En daarna pas het besturingssysteem omzetten. Daar lijkt wel aanleiding toe. In Munchen zijn 21 IT afdelingen die ieder voor zich het wiel probeerden uit te vinden. Nu (april 2010) is men bezig met het consolideren van de 21000 (geidentificeerde macro's en sjablonen) voor 15000 werkplekken. Door de overgang naar OpenOffice zou men er inmiddels 8000 van zijn kwijtgeraakt. Zo te zien is de overgang naar open software ook een aardige reorganisatie oefening!    

Nieuwe computer

Met de komst van Ubuntu 10.04 heb ik een nieuwe computer gekocht, zonder besturingssysteem en daarop de nieuwe versie van Ubuntu geïnstalleerd. Dat liep zonder problemen, zoals de installatie van Linux me de laatste tien jaar geen enkel probleem heeft bezorgd. Het is niet zozeer de techniek die me hindert maar meer de vraag, wat ik eigenlijk wil. In dit geval heb ik er voor gekozen Ubuntu nu gedurende langere tijd te gebruiken als volledige vervanging van Windows. Nu anderhalve maand later ben ik vooral tevreden over de snelheid van Ubuntu en de eenvoud van het systeem. Als ik 's morgens op de startknop van de computer druk kan ik na ca 40 seconden inloggen. Nog enkele seconden later kan ik aan het werk. Vergeleken met Windows Vista is het weldaad voor de gebruiker. Geen voortdurende meldingen van te installeren updates. etc. Het blijft een raadsel waarom zo weinigen de overstap naar Linux maken.
 

Virtuele computers -1

Sinds ik in een artikel iets had gelezen over virtualisatie ben ik gaan experimenteren. Ook dat levert voor iemand als ik zonder gedegen informatica opleiding en zonder forum waarin ik allerlei dingen kan bespreken de nodige problemen op: je zou kunnen zeggen ik doe ervaringskennis op. Maar van sommige dingen ontgaat me de zin ten ene male. Vanuit de repositories van Ubuntu 9.04 en 9.10 kun je zonder enige moeite VirtualBox installeren. De open source edition, vrij als Ubuntu. Deze Vbox ose ondersteunt echter niet de USB aansluitingen. Zodat als je dat eenmaal hebt ontdekt je naar de website van VirtualBox gaat en daar tot de ontdekking komt dat je daar ook VirtualBox gratis kunt downloaden en dan wel de beschikking hebt over USB ondersteuning...
VirtualBox is gemakkelijk in het gebruik, laat zich eenvoudig installeren, maar heeft één eigenaardigheid: een aantal functies is pas toegankelijk als je de VBox additions installeert. Die VBox addition zijn bereikbaar in het menu van Virtualbox onder Devices. Tot de extra functies behoort de mogelijkheid - met name voor de virtuele linux machines - de schermresolutie op een redelijk niveau te brengen. Het is mij volstrekt onduidelijk waarom die additions niet direct mee geinstalleerd worden, zodat je na de installatie van je virtuele gast computer meteen een volledig scherm tot je beschikking hebt.
Overigens blijft voor mij de toegankelijkheid van de randapparatuur vanuit de virtuele machines nog een volstrekt raadsel. Wat bij mij wel werkt is de internetverbinding, d.w.z. wat wel werkt is het netwerk, zij het dat dat gezien wordt als een vaste netwerkverbinding (ik heb nog geen mogelijkheid gevonden om me draadloos te verbinden), maar ik zie ook nog geen kans om een printer te bedienen of een webcam.
Wat ik altijd een beetje hinderlijk vind is dat iedere keer als ik VirtualBox start, er een boodschap verschijnt dat er een nieuwere versie beschikbaar is.
 

Ubuntu versus OpenSuse

Ik kon zoals al eerder aangegeven, mijn parallel HPlaserjet 4L niet aansturen. Niet onder Ubuntu 9.10 en al evenmin onder OpenSuse 11.2. Maar deze week had ik een lumineus idee. Ik kocht een USB naar Parallel kabel en ziet nu werd de printer via de USB poort vanuit Ubuntu 9.10 aangestuurd en dat werkt. Ik kan dus zowel Ubuntu 9.10 als mijn printer weer gebruiken. En ook onder OpenSuse werkt de printer via de USB-poort.
Om OpenSuse te installeren had ik een backup gemaakt van Evolution, vanuit het Evolution menu. onder Ubuntu 9.04. Het was dus een kwestie van even terugzetten van die backup bij het installeren van Evolution onder SUSE, dacht ik. Maar dat viel tegen. De backup " tarball" kon door de SUSE versie van Evolution niet gebruikt worden. Er moet blijkbaar nog iets gedaan worden aan de onderlinge uitwisselbaarheid van linux distributies.
Aan de andere kant werkt onder OpenSuse de koppeling tussen OpenOffice.org met de adresgegevens van Evolution nu wel.
Maar ja: Gramps (genealogie), KMyMoney en Calibre(voor mijn e-bookreader) die me onder Ubuntu grote vreugde geven krijg ik onder OpenSuse niet of slechts met grote moeite aan de gang. En de flashplayer onder OpenSuse Firefox werkt ook al niet.
Zo te zien 4-1 voor Ubuntu...
 

OpenSuse van 11.1 naar 11.2

Ik volg de ontwikkelingen misschien iets te gemakkelijk. OpenSuse 11.1 draaide eigenlijk over het algemeen heel goed. En na bijna een jaar begon ook KDE 4 ergens op te lijken, al waren de commentaren erg negatief. Wellicht gebruik ik te weinig van de mogelijkheden en bovendien had ik zelf de bureaumap onherstelbaar beschadigd. In ieder geval toen 11.2 uitkwam - vrijwel gelijktijdig met Ubuntu 9.10 besloot ik toch maar 11.2 te installeren. Dat ging uitstekend. KDEwas al een stuk completer, zei men en zag er nu ook officieel heel goed uit. Alles ging goed tot ik een stuk tekst wilde printen op de oude parallele HP Laserjet 4L. De printer was onmiddellijk herkend door OpenSuse en de correcte driver geïnstalleerd. maar de tekst die uit de printer kwam bleek garbage. Merkwaardig; ik had eigenlijk nauwelijks aandacht besteed aan de printer, want die draait nu al tien jaar moeiteloos onder Linux. Opnieuw OpenSuse geïnstalleerd met hetzelfde resultaat.
De live-CD van Ubuntu 9.10 genomen - ik was uiteindelijk niet voor niets naar een install-party geweest en printer uitgeprobeerd, het resultaat was het zelfde als bij OpenSuse: printer werd herkend, drivers geïnstalleerd en garbage geprint.
Uiteindelijk met de live-CD van Ubuntu 9.04 getest en de printer draaide als van ouds. Ik besloot Ubuntu 9.04 nu maar te installeren op mijn nieuwste machine. Alles - of vrijwel alles werkt nu weer naar behoren. En ik draai nu Ubuntu 9.04 op de plaats waar eerst OpenSuse draaide.
Op mijn testmachine draait Ubuntu 9.10. Maar 9.10 kent mijn webcam niet meer, is niet instaat om mijn parallele printer aan te sturen en heeft ook geen faciliteiten voor de draadloze scanner op de andere kamer, allemaal dingen die 9.04 moeiteloos wel kan.      

KDE en Gnome

Ik bleef aan SUSE hangen, domweg omdat het iedere keer te koop was in Breda en omdat ik geleidelijk gewend raakte aan de installatie procedure met Yast. Bovendien SUSE was uiterst stabiel, wat ik ook deed SUSE draaide gewoon door. Maar er bleef iedere keer iets te wensen over: multimedia, werkte niet of nauwelijks, de webcam kreeg ik niet aan de gang ... Zou dat in de volgende release opgelost worden. Suse werkte met KDE, daardoor leek mijn bureaublad een beetje op het bureaublad van Windows.
Terwijl ik nog bezig was met versie 9.1, maakte iemand me attent op Ubuntu, Ubuntu 6.06 LTS. Het lijkt een beetje op de letters die bij autotypen worden gegeven, maar in dit geval betekenden de letters iets meer dan de type omschrijving; het bleek dat LTS betrekking had op de duur van ondersteuning van Ubuntu. Ik probeerde Ubuntu uit maar miste eigenlijk de veiligheid van SUSE. Gebruiker en beheerder waren niet zo streng gescheiden. En Ubuntu werkte met Gnome.   
   

Linux-RedHat, SUSE

Het duurde even voordat ik doorhad dat het bij Linux eigenlijk ging om de kern van het systeem, het gedeelte dat in feite de communicatie met de hardware onderhoudt. Dat er rond de kern een systeem was gebouwd dat X-windows werd genoemd. Met X-windows werd het mogelijk om grafische communicatie met de computer te hebben. Rond X-windows kwam dan een programma dat de window manager werd genoemd. De kern en de twee schillen daaromheen waren en bleven ook drie gescheiden gebieden. Ik moet aannemen dat deze drie gebieden ook deel uitmaakten van Windows. Alleen: MS verbond de onderdelen zodanig met elkaar dat ze niet meer afzonderlijk te gebruiken waren. 
Na mijn aanvankelijke experimenten met Slackware, probeerde ik als eerste distributie RedHat 5. Dat was nog lastig genoeg, want ik had niet veel meer dan mijn praktijk kennis van DOS en Wordperfect. Windows 95 werd verkocht op 7 diskettes; de CD-Rom moest nog komen. En de terminologie die werd gebruikt was volstrekt onduidelijk.
"Als je de monitor installeert, moet je de specificaties bij de hand hebben: hoe groot is de horizontale en verticale resolutie, en de verversingsfrequentie...", een terminologie die door MS Windows grotendeels automatisch werd ingevuld.
In de praktijk bleek in de omgeving dat RedHat niet zo gemakkelijk te krijgen was en ik ging over op SUSE. Achteraf bleek dat ik daarmee dwars door de discussie over Gnome en KDE heen liep.