Kubuntu: de kleinigheden

Het functioneren van Kubuntu kan ik alleen maar beoordelen aan het functioneren van de toepaasingen. Hier ga ik alleen maar in op die dingen die Binnen Kubuntu in negatieve zin opvallen ten opzichte van voorgaande (K)Ubuntu versies.
LibreOffice. Ik gebruik frames bijvoorbeeld om een logo boven mijn brieven te plaatsen. De gedachte is dat de plaatsing op de bladzij willekeurig is, maar de omtrek onzichtbaar. Het is voor het eerst dat ik de rand van mijn frame niet onzichtbaar kan maken. In LibreOffice kan ik wel de instelling veranderen, maar bij afdrukken verschijnt het kaderweer op papier.

Thunderbird: Ubuntu lijkt graag over te willen gaan van Evolution naar Thunderbird als standaard e-mail client. Thunderbird in de Ubuntu repository heeft een paar eigenaardigheden. In mijn Nederlandse Ubuntu-omgeving krijg ik een Engelse Thunderbird. Thunderbird kan niet de adresbestanden van Evolution lezen. Dit moet dus via de Vcard opslag. Daarbij verdwijnt een deel van de adresgegevens.
Thunderbird begint automatisch mijn serverinstellingen in te regelen, het kost gewoon moeite om de instellingen die ik al jaren gebruik geaccepteerd te krijgen. Uiteindelijk lijkt Thunderbird zich er wat gemelijk bij neer te leggen, maar niet dan nadat hij me gewaarschuwd heeft dat ik mijn e-mail op eigen risico lees. Een echte hulp!

Kmail is een goede vervanging voor Evolution. Beschikt ook over een rubriek agenda, afspraken, taken en notities. Alleen wat gaat er nu weer mis? Deze rubrieken blijken na mijn installatie niet toegankelijk. Ik kan geen afspraak invullen. Trouwens Evolution dat ik toch maar weer gebruik vraagt iedere keer dat ik het start opnieuw om mijn wachtwoord, hoewel ik aangegeven heb dat wachtwoord te onthouden.

VirtualBox laat zich eenvoudig installeren - vanaf het internet -, alleen niet gebruiken. Bij Ubuntu 10.10 werd de gebruikersgroep vboxusers automatisch aangepast en werd ook automatisch het drivers bestand /etc/initd/drivers setup automatisch ingesteld. Dat is in de nieuwste versie weer niet gebeurd. Maar bovendien ontbreekt er kennelijk nog een bestand. In ieder geval laat een virtuele machine zich niet installeren.
Algemene indruk: Kubuntu 11.10 is nog niet klaar!

Kubuntu

Kubuntu dus. De irritaties bij Ubuntu groeien me boven het hoofd. Maar Kubuntu heeft ook zijn bijzonderheden. Eerst de positieve dingen. Bij KDE is het in ieder geval mogelijk om de verschillende virtuele desktops onafhankelijk van een achtergrond te voorzien. Bij vier bureaubladen geeft dat al de mogelijkheid vier verschillende foto's als achtergrond te gebruiken. En verderheeft alles weer een duidelijke plek. Nou ja...
Op de een of andere manier moet ik iets geks gedaan hebben, want plotseling bleek dat ik twee softwaremanagers had. Het gevolg was dat ze elkaar tegenwerkten. Als ik probeerde een programma te installeren kreeg ik de boodschap dat er ook een andere softwaremanager bezig was. Hoe krijg je zo'n ding weer weg als je softwaremanager niet meer werkt? Uiteindelijk via de commandline.
Een tweede raadsel is de wifi aansluiting. Hij (de netwerkmanager) herkent wel onmiddellijk mijn router, maar na het invullen van de nodige gegevens gaat hij de het netwerk eerst configureren en vervolgens vragen om authorisatie. (Ik dacht dat ik die al had gegeven door het invoeren van mijn WEP-code). Inmiddels is me gebleken dat dat goed kan gaan of niet. Als hij eenmaal beet heeft werkt het overigens goed.
Een van de dingen die verbazing oproept is ook het "paneel" aan de onderkant van het scherm. Daar staan een aantal widgets op. Ik kan ze uitbreiden, maar de juiste werkwijze daarbij is me nog niet duidelijk. Ze springen alle kanten uit. Maar nu ik een widget met de maanstand heb ben ik de geluidsregeling kwijt. En als je niet oppast ben je ook je programmastarter ('de windowsknop") kwijt.
Dat vraagt nog wat oefening.

Ubuntu 11.10

Laat ik voorop stellen: Ubuntu 10.04 werkte goed, al was ik niet gecharmeerd van Unity als desktop. Voor mij was het zoeken van een toepassing te ingewikkeld. Vermoedelijk gebruik ik teveel toepassingen. Ik moet dus steeds naar de 'dash' en kan dan niet zomaar aanklikken maar moet de zoekfunctie gebruiken. Het aardige van Ubuntu 11.04 was echter dat ik bij het inlogscherm kon kiezen voor de desktop die ik wilde gebruiken. Na enig heen en weer geschakel ben ik uiteindelijk blijven hangen op Kubuntu.
Kubuntu werkte uitstekend en deed vrijwel alles wat ik vroeg. Maar toen kwamen er een aantal dingen bij elkaar. Ik besloot met DéjaDup een backup te maken van mijn home directory. Dat kostte geruime tijd en toen ik daarna de computer weer bekeek waren er een aantal updates te installeren voor Kubuntu. In het venster waarin de updates werden getoond, werd ook aangegeven dat ik mijn computer kon upgraden naar de nieuwe versie 11.10. Ik besloot uiteindelijk de upgrade aan te zetten. Dat leek goed te gaan, op een paar kleine foutmeldingen na. Maar toen ik de computer (vele uren later) na de upgrade weer opstartte:
- Geen Kubuntu met KDE, maar Ubuntu met Unity. Het zal vermoedelijk aan mij liggen maar ik kon in het inlog scherm geen mogelijkheid vinden om de KDE desktop te starten, maar al evenmin de Gnome desktop.
- Ik kreeg Evolution niet meer geinstalleerd en was dus verplicht naar een andere e-mail client te zoeke voor mijn twee e-mailadressen. Het eerste ging zonder moeite, maar voor het tweede: dat ik inmiddels al zes jaar gebruik en waarvan ik de meeste instellingen uit het hoofd ken, waarschuwde Thunderbird nadat ik drie of vier keer terug gegaan was om de instellignen te controleren - dat ik deze onjuiste instellingen op eigen risico moest gebruiken. Nu had ik Thuinderbird al uitgeprobeerd onder Kubuntu 10.04 en was tot de conclusie gekomen dat er geen eenvoudige manier is om adressen en e-mail van Evolution over te brengen naar Thunderbird. Met een tussenstap via Kmail kon ik toch een adrsbestand maken dat in Thunderbird kon worden ingelezen. Alleen Kmail dat wel aanwezig is in de software catalogus, werkte niet onder Ubuntu 11.10. De installer kon een aantal hulpbronnen niet vinden.
- Uiteindelijk bleken nog verschillende andere programma's niet te werken zoals ik verwachtte. Virtualbox dat ik al een aantal Ubuntu versies gebruik en dat steeds completer wordt vroeg nu om de gebruiker eerst te laten lid worden van de groep vboxusers. In de drie vorige versies van Ubuntu zorgde Ubuntu daar zelf voor. Maar hoe verander je de leden van een groep onder Ubuntu 11.10? Ik kon daar geen programma voor vinden in de Unity verzameling systeem bestanden. (Uiteindelijk ben ik er wel in geslaagd via het veranderen van het bestand /etc/group.

Deze ervaringen weet ik aan de upgrade. Maar toen ik een nieuwe schone installatie gemaakt had van Ubuntu 10.11, waren mijn ervaringe dezelfde.
Bovendien is er in de software catalogus van Ubuntu 11.10 geen mogelijkheid om alsnog KDE te installeren - af ik heb hem niet kunnen vinden.

Conclusie: a. Ubuntu 10.11 is nog niet klaar; of
b. Canonical dringt ons haar keuzen op.

Unity of niet?

Ik moet bekennen dat ik na een paar dagen oefenen volledig van de Unity desktop van Ubuntu afgestapt ben. Misschien ben ik tocht teveel een simpele gebruiker. Na een paar experimenten met Unity en wat oneffenheden met Gnome 3 ben ik tot mijn grote tevredenheid overgestapt op Kubuntu en de KDE desktop. Die werkt probleemloos.
Dat doet me weer wat peinzen over de wensen van de gebruiker van de computer, laat ik voorzichtig zijn: mijn wensen.
Doordat ik vaak achter de computer zit word ik al gauw aangezien voor een deskundige. Daardoor kom ik nog al eens bij mensen om te kijken of ik hun computer weer aan de gang kan krijgen. Het is daarbij opmerkelijk zo vaak als men nog Windows XP gebruikt. Niet de mensen die een recente computer - of laptop hebben aangeschaft en die werken met Windows 7, niet als besturingssysteem van hun keuze, maar omdat het nu eenmaal voor geïnstalleerd was.
Het maakt de indruk dat de gemiddelde gebruiker niet voortdurend uit is op vernieuwing en verandering, maar op zekerheid en continuïteit. Dat is ook begrijpelijk. De computer is niet een speeltje, maar een hulpmiddel dat je door de technische ontwikkeling is opgedrongen. En dat dan ook nog handig blijkt voor de communicatie met de mensen uit je netwerk en voor het uitvoeren van je hobbies. Je hebt dus een e-mail programma nodig een web browser, een programma om je foto's te beheren en eventueel te bewerken, dan wel om je muziek af te spelen, etc. Maar die programma's moeten niet gestoord worden doordat je steeds met je besturingssysteem bezig bent. Dat besturingssysteem vormt slechts de achtergrond die in feite onzichtbaar moet zijn en altijd hetzelfde. Nou ja: zoals het behang in je kamer je na een aantal jaren begint te vervelen, zou de achtergrond die je besturingssysteem geeft moeten veranderen als jezelf er op uit gekeken bent. De neiging van Ubuntu om ieder half jaar het uiterlijk van mijn scherm te veranderen, werkt eigenlijk verstorend.

Weerstand tegen verandering

Hoewel ik in mijn naaste omgeving, ik moet toegeven niet al te nadrukkelijk, het gebruik van Linux propageer, zie ik maar weinigen die zich er mee bezig willen houden. De constatering dat Linux gratis is beweegt eigenlijk niemand. En dat de winsten van Microsoft exorbitant zijn doet mensen hooguit de wenkbrauwen fronsen. Wie zei dat Nederlanders zuinig zijn? Wat is het dat de overgang naar Linux belemmert? Of meer in het algemeen, wat belemmert eigenlijk het gebruik van open software? Immers: ook voor tekstverwerken en rekenbladen blijft men hangen aan Word en Excel. Dat heeft tot gevolg dat men vanuit LibreOffice (vroeger OpenOffice), toch met de meeste contacten moet communiceren in het documentformaat van Microsoft. De particulier die zuinig wil zijn zou op deze programmatuur kunnen bezuinigen, maar doet het niet. Wat voor de particulier geldt, geldt voor het bedrijf in versterkte mate. Waaruit komt de weerstand naar voren? Ik zie een paar factoren: . de veronderstelde leercurve: de gedachte n.l. dat het (veel) tijd kost om te leren omgaan met andere software. . het feit dat Microsoft er in geslaagd is op - zeker in Nederland - alle nieuwe computers te laten uitrusten met Windows 7 als besturingssysteem; het implementeren van een ander besturingssysteem vraagt afzonderlijk energie. . de neiging van verkopers en dealers om de gemakkelijkste weg te kiezen en niet de optie te bieden om nieuwe computers uit te rusten met een ander besturingssysteem. . het feit dat er niet veel reclame gemaakt wordt voor open software, dit lijkt een wezenlijk probleem in een tijd waarin de grootste schreeuwers de aandacht krijgen. . het feit dat de meeste computergebruikers niet wezenlijk geïnteresseerd zijn in de vraag welke software op hun computer aanwezig is, omdat zij de computer voor slechts een zeer beperkt aantal toepassingen gebruiken. Is de opensoftware beweging gedoemd in nederland in de marge te blijven werken ook nu we praten over een crisis, waarin het nodig is de concurrentiepositie van Nederland te verbeteren?

Unity

Er ging heel wat mis met mijn backup van Ubuntu 10.04, reden waarom ik besloot toch maar 11.04 te installeren. En daarmee Unity als desktop. Dat draait nu een dag en tot dusver heb ik wat moeite mijn programma's terug te vinden. dat ligt overigens niet aanhet feit dat ik nu pictogrammen moet aanklikken. Maar het terugvinden wordt bemoeilijkt door dat bij het aanklikken een aantal groepen pictogrammen te voorschijn komt, met de mededeling dat er meer zijn die ik dan apart moet opzoeken. Op de keper beschouwd is dat echter niet zo verschillend van de lijststructuur die bij Gnome onder toepassingen te vinden was. Alleen die nam wel veel minder ruimte in. Het zal misschien nog wel wennen.

Film

Ubuntu werkt uitstekend op mijn laptop. Of toch niet? Toen ik de XXcard van mijn fototoestel in de daarvoor bestemde gleuf stak las Ubuntu aarzelloos de fotoos in. Maar dit keer had ik de camera ook in de moviestand laten werken. En tot mijn grote verbazing werden de daarmee gemaakte bestanden niet gezien door Ubuntu. Hoogst opmerkelijk.

Laatste toevlucht

Mijn laptop is uitgerust met Windows Vista. Hij vergezelt ons op onze reizen en functioneert naar behoren. We hebben hem vier jaar geleden gekocht in New York. Een handzame HP met 13 inch scherm. Maar ergens gaat er na verloop iets mis. Iedere keer als ik hem nu start krijg de melding dat een of ander programma ontbreekt en niet kan worden gevonden in de registry. Aangezien ik a. niet weet wat dat programmaatje doet en b. hoe ik het zou moeten herstellen, heb ik dat maar zo gelaten. Toen terwijl we op vakantie waren in Zuid Frankrijk hield de ingebouwde wifi adapter er mee op. Dat was vervelend maar een bezoekje aan Nice leverde een nieuw externe netwerk adapter, die uitstekend bleek te werken.
Maar nu - na opnieuw een reis naar de VS - begon Windows Vista met het installeren van updates en was daar na een uur nog mee bezig. Ik stopte de machine startte opnieuw op en kwam inderdaad bij mijn inlogscherm, maakte verbinding met de draadloze modem van Freerk, maar kon daarna FireFox niet aan de gang krijgen. Nogmaals opnieuw starten. Nu begon Windows Vista opnieuw met zijn updates (fase 3 van 3). Ik besloot de live versie van Ubuntuuit te proberen: zouden mijn webcam en mijn netwerk adapter werken? Uiteindelijk had ik voor die adapter geen drivers. Maar zo op het oog werkte alles netjes.
En nadat ik op mijn harde schijf wat ruimte gemaakt had voor Ubuntu 10.10, verliep de installatie als een fluitje van een cent.
Linux als laatste toevlucht.      

Standaarden

Linux wordt verspreid in distributies. Het blijkt daarbij moeilijk in de opeenvolgende versies van een distributie of in de parallelle distributies dezelfde standaarden te blijven hanteren. In Nederland wordt in de meeste gevallen een toetsenbord gebruikt dat het best kan worden aangestuurd met de indeling VS-internationaal (met dode toetsen). Een van de eerste dingen die bij het installeren van Ubuntu gevraagd wordt is de keuze van het toetsenbord een zeer handzame werkwijze. Bij OpenSuse komt die vraag pas aan de orde als het systeem geïnstalleerd is. Opvallend is dat ik bij versie 11.3 van OpenSuse er niet meer in slaag mijn toetsenbord (VS-internationaal) in te stellen, bij alle vorige versies (vanaf versie 7) lukte dat zonder enig probleem. Is dat een bug in de nieuwste versie? 
Voor het bijhouden van mijn uitgaven hanteer ik al enkele jaren Gnucash, dat redelijk uitgebreid is en ook redelijk geschikt is voor klein zakelijk gebruik. Gnucash had slechts één klein, maar irritant probleem: ik kan het papierformaat voor mijn uit te printen rapporten niet instellen en krijg daardoor steeds verfomfaaide rapporten op letter formaat. Althans onder Ubuntu tot en met versie 10.04. Maar dezer dagen probeerde ik de Duitse jubileum (10-jaar) versie 6.4 van Knoppix en tot mijn grote verrassing draaide Gnucash hier wel een A4 rapport uit.
Knoppix gaf me wel een ander probleem: ik kon de instellingen voor de taal en het toetsenbord niet vinden. Er blijft toch iedere keer nog wat te wensen.